Genu Valgum
اگر فردی با فرم پاهای طبیعی بایستد، مچ پا تا لگن در یک راستا قرار می‌گیرند. اما اگر فردی که زانوهای ضربدری دارد بایستد و پاهایش را کنار هم بگذارد، زانوها بهم می‌چسبند و مچ پاها از یکدیگر فاصله می‌گیرند.
این اتفاق به این خاطر رخ می‌دهد که استخوان ران و مفصل زانو به سمت داخل متمایل می‌شوند. سپس به استخوان ساق پا فشار وارد می‌کنند و باعث انحراف آن می‌شوند.
وجود کمی فاصله بین مچ پاها طبیعی است اما در افراد مبتلا به ژنووالگوم این فاصله حدود 10 سانتی‌متر است. ژنووالگوم در کودکان خردسال شایع است و معمولاً به مرور زمان با رشد استخوان‌ها خودبه‌خود اصلاح می‌شود. این عارضه، در کودکان یک مرحله طبیعی از رشد است که حدود چهار سالگی آشکارتر می‌شود. براساس تحقیقات انجام‌شده حدود 75 درصد از کودکان بین سه تا پنج سال دارای زانوهای ضربدری هستند.
علائم پای ضربدری
زانوهای ضربدری در کودکان معمولا به غیر از تغییر حالت زانوها مشکلات جانبی ایجاد نمی‌کنند ولی در صورتی که پس از هفت سالگی ادامه داشته‌باشد یا در دوران بزرگسالی بروز یابد، ممکن است علائم دیگری هم به دنبال داشته‌باشد. برخی از این علائم شامل موارد زیر است:
درد در زانوها
تغییر شکل و خارج‌شدن مفصل زانو، استخوان ران و قوزک پا از حالت طبیعی باعث می‌شود به رباط‌ها و عضلات فشار زیادی وارد شود. این فشار می‌تواند باعث درد در مفصل زانو شود. درد در ناحیه‌ی داخلی زانوها به دلیل وجود کشیدگی در بافت نرم و در ناحیه‌ی خارجی زانوها، به علت نزدیک‌شدن غیر طبیعی استخوان‌های درشت‌نی و ران و فشرده‌شدن آن‌ها به یکدیگر رخ می‌دهد.
تغییر الگوی راه‌رفتن
راه‌رفتن افراد تحت‌تاثیر ژنووالگوم قرار می‌گیرد و ممکن است به دلیل تماس زانوهایشان در حین راه‌رفتن اذیت شوند. سپس افراد مبتلا به این عارضه با تغییر الگوی راه‌رفتن کمبود فاصله بین زانوهای خود را جبران می‌کنند. الگوی راه‌رفتن افراد مبتلا به ژنووالگوم دور‌زدن است، به این شکل که فرد هنگام راه‌رفتن هر پا را به سمت بیرون می‌چرخاند تا بدون ضربه‌زدن و تماس با زانوی دیگر قدم بردارد. همچنین لنگیدن موقع راه‌رفتن نیز از نتایج تغییر الگوی راه‌رفتن است.
تغییر ظاهر
یکی از علائم اصلی پای ضربدری تغییر ظاهر است. همانطور که اشاره کردیم وقتی که فرد بایستد، زانوها کاملا بهم چسبیده‌اند و حدود 10 سانتی‌متر بین مچ پاهایش فاصله وجود دارد.
سایر علائم
داشتن مفاصل سفت و متورم، درد در پاها، باسن و مفاصل مچ پا و احساس عدم تعادل در هنگام ایستادن از سایر علائم مرتبط با زانوی ضربدری است.
علل به وجود آمدن پای ضربدری
ژنووالگوم به دلایل مختلفی رخ می دهد. به‌طور کلی ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- رشد طبیعی: همانطور که اشاره کردیم، زانوهای ضربدری در کودکان سالم زیر شش یا هفت سال نسبتاً رایج است و فقط یک بخش طبیعی از رشد و تکامل آن‌ها است. اگرچه در مواردی ممکن است تا بزرگسالی ادامه داشته باشد، معمولا با رشد کودک پاها به تدریج صاف می‌شوند.
- ژنتیک: به نظر می‌رسد که داشتن سابقه‌ی ژنتیکی یکی از مهم‌ترین عوامل ابتلا به این عارضه است. گاهی بعضی ناهنجاری‌های ژنتیکی بر رشد استخوان‌ها و مفاصل تاثیر می‌گذارند و رشد صحیح آن‌ها را دچار مشکل می‌کنند.
- راشیتیسم: راشیتیسم یک بیماری مربوط به استخوان‌ها است که ناشی از کمبود ویتامین D و کلسیم است. این ناهنجاری استخوانی می‌تواند علت زانوی ضربدری در افراد با سنین مختلف باشد.
- بیماری زمینه‌ای: بعضی بیماری‌های استخوانی مثل آرتروز زانو، روماتیسم مفصلی و دیسپلازی بر نحوه رشد استخوان‌ها تاثیر می‌گذارند و در نتیجه باعث بروز پای ضربدری می‌شوند. همچنین وجود تومور در استخوان ساق پا و بیماری‌های عصبی مانند فلج مغزی یا اسپینا بیفیدا در نتیجه کشش عضلانی روی استخوان‌ها می‌تواند باعث چرخش زانو به سمت داخل شوند.
- آسیب یا عفونت در مفصل: بروز آسیب‌هایی مانند شکستگی یا بروز عفونت در ناحیه رشد استخوان‌های اطراف زانو می‌تواند باعث چرخش زانو به سمت داخل شود.
- فشار: شل‌شدن رباط‌های مفصل زانو باعث اعمال فشار بیش از حد به مفصل می‌شود و خطر بروز ژنووالگوم را افزایش می‌دهد.
- اضافه وزن یا چاقی: همانطور که می‌دانید اضافه وزن باعث اعمال فشار بیشتری به زانوها می‌شود. این فشار بیشتر هم باعث بروز پای ضربدری می‌شود و هم این وضعیت را تشدید می‌کند. نتایج یک مطالعه نشان داد 71 درصد از کودکان مبتلا به ژنو والگوم چاق بودند.
عوارض و مشکلات پای ضربدری
ژنووالگوم خفیف در کودکان عوارض شدیدی به دنبال ندارد اما در بزرگسالان با توجه به شدت این عارضه ممکن است عوارضی به دنبال داشته‌باشد. عوارض ژنووالگوم عبارتند از:
- ابتلا به آرتروز زودرس زانو، به علت تحمل فشارهای مضاعف توسط مفصل زانو
- تغییر محل مرکز ثقل بدن، به دلیل ترازنبودن و تقسیم فشار نابرابر در پاها
- در رفتگی مکرر استخوان کشکک به دلیل تمایل این استخوان به سمت خارج
- بروز عوارض ثانویه مانند عارضه‌ی صافی کف پا و تغییر شکل انگشتان پاها
- احساس درد در ناحیه داخلی و خارجی زانو، قوزک پا و ران
- خستگی زودرس و ناتوانی در انجام پیاده‌روی‌ها طولانی
- افزایش ساییدگی مفصل زانو هنگام راه‌رفتن
- ناتوانی در انجام برخی فعالیت‌های ورزشی
- تورم، خشکی زانو و عدم انعطاف‌پذیری مفاصل
- ناتوانی در راه‌رفتن در مراحل پیشرفته
- کوتاهی قد و ظاهر ناخوشایند پاها
- افزایش آسیب‌پذیری مفصل زانو
- لنگیدن و تغییر الگوی راه‌رفتن
- کوتاهی تاندون آشیل
تعداد دیدگاه : 0
دیدگاه خود را ارسال نمایید.